Bài 11. Phát sinh giao tử và thụ tinh (221 bài) Bài 26. Thực hành: Nhận biết một vài Lô Minh Bình; Bài 26. Thực hành: Nhận biết một vài Phạm Đình Trang; Bài 26. Thực hành: Nhận biết một vài Hoàng Hồng Trường; Bài 27. 2. Luyện tập bài 26 Sinh học 11. 2.1. Trắc nghiệm . 2.2. Bài tập SGK & Nâng cao. 3. Hỏi đáp Bài 26 Chương 2 Sinh học 11 Bài 22. Vai trò của trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng ở sinh vật, trắc nghiệm, môn Khoa học tự nhiên, lớp 7. HOC24. Lớp học. Lớp học. Tất cả Lớp 12 Lớp 11 Lớp 10 Lớp 9 Lớp 8 Lớp 7 Lớp 6 Lớp 5 Lớp 4 Lớp 3 Lớp 2 Lớp 1 Hỏi đáp Đề thi Video bài giảng VnDoc.com xin gửi tới bạn đọc bài viết Tóm tắt lý thuyết Sinh học 11 bài 26 để bạn đọc cùng tham khảo. Bài viết dưới đây tóm tắt lại lý thuyết bài 26 về cảm ứng ở động vật bao gồm khái niệm, cảm ứng ở động vật chưa có hệ thần kinh và có hệ thần kinh Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết bài viết tại đây. Bài 26: Cảm ứng ở động vật. Xem thêm: >>> Soạn Bài 26.Cảm ứng ở động vật >>> Trắc nghiệm Sinh 11 Bài 26 có đáp án (Phần 2) >>> Trắc nghiệm Sinh 11 Bài 26-27 có đáp án I. KHÁI NIỆM CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT - Cảm ứng ở động vật là khả năng tiếp nhận kích thích và phản ứng lại các kích thích từ môi trường . Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 26 Cảm ứng ở động vật", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trênNội dung text Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 26 Cảm ứng ở động vậtB. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT TIẾT 27, BÀI 26NỘI DUNG I. KHÁI NIỆM CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT 1. Khái niệm 2. Đặc điểm II. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT CÓ TỔ CHỨC THẦN KINH 1. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng lưới 2. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi hạchI. KHÁI NIỆM CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT Cảm ứng ở động vật là gì? Chim sẻ xù lông khi trời lạnh Chạm tay vào vật nóngI. KHÁI NIỆM CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT 1. Khái niệm Cảm ứng là khả năng cơ thể động vật phản ứng lại các kích thích của môi trường bên trong và bên ngoài cơ thể để tồn tại và phát so sánh tốc độ và cách biểu hiện giữa cảm ứng ở thực vật và cảm ứng ở động vật? Cây trong nhà vươn ra ánh sáng Bàn tay hơ trên ngọn lửaTIẾN HOÁ CỦA HỆ THẦN KINH CHƯA CÓ HỆ TK HỆ TK LƯỚI HỆ TK CHUỖI HỆ TK HẠCH HỆ TK ỐNGGai nhọn Cơ tay SƠ ĐỒ MỘT CUNG PHẢN XẠ  Một bạn lỡ chạm tay vào gai nhọn và có phản ứng rụt tay lại. Hãy chỉ ra tác nhân kích thích, bộ phận tiếp nhận kích thích, bộ phận phân tích và tổng hợp thông tin, bộ phận thực hiện phản ứng của hiện tượng trên?Bộ phận tiếp nhận kích Tác nhân kích thích thích Bộ phận thực hiện Gai nhọn Bộ phận phân tích và phản ứng tổng hợp thông tin Cơ tay SƠ ĐỒ MỘT CUNG PHẢN XẠ2. Đặc điểm ➢ Ở nhóm động vật có tổ chức - Cung phản xạ gồm 5 bộ phận thần kinh, phản xạ được coi là + Bộ phận tiếp nhận kích thích. một dạng điển hình của cảm + Đường dẫn truyền vào. ứng. + Bộ phận phân tích và tổng hợp thông tin. + Đường dẫn truyền ra. + Bộ phận thực hiện phản biệt hiện tượng co cơ trong trường hợp sau Kích thích vào cơ đùi Kích thích vào cơ đùi ếch đã cắt rời khỏi ếch khi ếch còn sống? cơ thể? Có phải tất cả các phản ứng đều là phản xạ không? Vì sao?II. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT CÓ TỔ CHỨC THẦN KINH 1. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng lưới 2. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi hạchPHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 Động vật có hệ thần Động vật có hệ thần Nội dung kinh dạng lưới kinh dạng chuỗi hạch Đại diện Đặc điểm cấu tạo hệ thần kinh Hết giờ Đặc điểm cảm 321 ứng Bắt đầu- Thủy tức phản ứng như thế nào khi ta dùng 1 chiếc kim nhọn châm vào thân nó ? Kích thíchPhản ứng của thủy tức có phải là phản xạ không? ĐV co toàn thân TB biểu mô cơ có khả năng co rút Mạng lưới TB cảm thần kinh giác Kích thíchGiun dẹp Đỉa Côn trùng Hệ thần kinh dạng lưới Hệ thần kinh dạng chuỗi hạchCon châu chấu sẽ phản ứng như thế nào khi dùng kim nhọn châm vào chân nó? Tại sao hệ thần kinh dạng chuỗi hạch có thể trả lời cục bộ khi bị kích thích như co một chân ở châu chấu?Hệ thần kinh dạng lưới và dạng chuỗi hạch, dạng nào tiến hoá hơn? Tại sao?Động vật có hệ thần kinh Động vật có hệ thần kinh Nội dung dạng lưới dạng chuỗi hạch Đại diện Ngành ruột khoang Giun dẹp, giun đốt, chân khớp Các tế bào thần kinh tập trung Các tế bào thần kinh nằm rải rác lại thành các hạch, các hạch nối trong cơ thể và liên hệ với nhau với nhau bằng các dây thần kinh qua các sợi thần kinh, tạo thành Đặc điểm cấu tạo tạo ra dạng chuỗi hạch. mạng lưới thần kinh. - Riêng ở chân khớp có não – hệ thần kinh - Các tế bào thần kinh liên hệ với hoạch thần kinh đầu lớn hơn các các tế bào cảm giác và tế bào biểu mô cơ. hạch còn lại. + Phản ứng toàn thân + Phản ứng theo vùng Đặc điểm cảm + Phản ứng nhanh, kịp thời + Phản ứng mang tính chất nhưng chưa thật chính xác định khu, chính xác hơn ứng + Tốn nhiều năng lượng + Tốn ít năng lượngLUYỆN TẬP Câu 1 Cảm ứng ở động vật là khả năng cơ thể A. phản ứng lại các kích thích của môi trường để tồn tại và phát triển. B. phản ứng lại các kích thích của môi trường một cách gián tiếp. C. phản ứng tức thời các kích thích của môi trường một cách gián tiếp. D. cảm nhận các kích thích của môi trường. Đáp án ALUYỆN TẬP Câu 2 Khi bị kích thích, cơ thể phản ứng bằng cách co toàn thân là thuộc động vật A. có hệ thần kinh dạng lưới. B. có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch. C. có hệ thần kinh dạng ống. D. nguyên sinh. Đáp án ALUYỆN TẬP Câu 3 Trong các sinh vật sau, loại nào có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch? A. Sứa, san hôm hải quỳ. B. Cá, ếch, thằn lằn. C. Trùng roi, trùng amip. D. Giun đất, bọ ngựa, cánh cam Đáp án D- Học bài cũ. - Trả lời các câu hỏi cuối bài SGK trang 110. - Chuẩn bị bài mới bài 27 Cảm ứng ở động vật tiếp theo. + Cấu trúc hệ thần kinh dạng ống đối tượng , cấu tạo, tiến hóa ? + Phân biệt phản xạ có điều kiện và phản xạ không điều kiện Cảm ứng ở động vậtMời quý thầy cô cùng các em học sinh tham khảo tài liệu Tóm tắt lý thuyết Sinh học 11 bài 26 do VnDoc biên soạn và đăng tải. Tài liệu tóm tắt nội dung cơ bản trong sách giáo khoa chương trình Sinh học 11 nhằm hỗ trợ quá trình dạy và học đạt chất lượng học 11 - Lý thuyết Cảm ứng ở động vậtI. KHÁI NIỆM VỀ CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT- Cảm ứng là khả năng tiếp nhận kích thích và phản ứng lại các kích thích từ môi trường sống đảm bảo cho sinh vật tồn tại và phát triểnVd Khi trời lạnh mèo xù lông, co mạch máu, và nằm co mình lạiTác nhân kích thích Những thay đổi của môi trường gây được phản ứng ở sinh vậtCảm ứng là nhận biết kích thích và phản ứng với kích thíchTính cảm ứng Khả năng nhận biết kích thích để phản ứng với kích thích đóPhản xạ Một điển hình của cảm ứngĐể có cảm ứng cầnBộ phận tiếp nhận kích thích thụ thể hoặc cơ quan thụ cảmBộ phận phân tích tổng hợp hệ thần kinhBộ phận thực hiện phản ứng cơ, tuyến…II. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT CHƯA CÓ HỆ THẦN KINHCảm ứng ở động vật nguyên sinh- Động vật đơn bào chưa có tổ chức thần kinh có khả năng nhận biết và trả lời kíchVd Trùng đế giày Paramecium bơi tới chỗ có ôxi, trùng biến hình amip thu chân giả để tránh ánh sáng CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT CÓ TỔ CHỨC THẦN KINH KHÁC NHAU1. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng lưới- Có ở động vật có cơ thể đối xứng tỏa tròn ruột khoang- Các tế bào thần kinh nằm rải rác, liên hệ với sợi thần kinh à tạo mạng lưới thần kinh2. Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch- Có ở động vật có cơ thể dạng đối xứng hai bên giun dẹp, giun tròn, chân khớp- Các tế bào tập trung thành hạch thần hạch nối với nhau bằng dây thần kinh tạo thành chuỗi hạch thần kinh dọc theo cơ thểHạch là trung tâm điều khiển một vùng xác Ưu điểm hệ thần kinh dạng chuỗi hạch- Nhờ có hạch thần kinh nên số lượng tế bào thần kinh ở động vật tăng- Do tế bào thần kinh trong hạch nằm gần nhau hình thành nhiều mối liên hệ với nhau nên khả năng phối hợp tăng cường .- Do mỗi hạch điều khiển một vùng xác định trên cơ thể nên động vật phản ứng chính xác hơn, tiết kiệm năng lượng hơn so với hệ thần kinh dạng đây vừa giới thiệu tới các bạn bài viết Tóm tắt lý thuyết Sinh học 11 bài 26. Hi vọng đây là tài liệu hữu ích giúp bạn đọc có thể học tập tốt hơn môn Sinh học lớp 11. Và để giúp bạn đọc có thêm nhiều tài liệu học tập hơn nữa, mời các bạn học sinh cùng tham khảo thêm một số kiến thức tài liệu học tập các môn được chúng tôi biên soạn và tổng hợp tại các mục Toán 11, Ngữ văn 11, Tiếng Anh 11, đề thi học kì 1 lớp 11, đề thi học kì 2 lớp 11...Mời bạn đọc cùng tham khảo thêm một số kiến thức học tập các môn tại các mục sau nhéBộ đề thi giữa học kì 2 lớp 11 môn Sinh họcBộ đề thi giữa học kì 2 lớp 11 môn Địa lýBộ đề thi giữa học kì 2 lớp 11 môn Ngữ vănBộ đề thi giữa học kì 2 lớp 11 môn Vật lýTóm tắt lý thuyết Sinh học 11 bài 24Tóm tắt lý thuyết Sinh học 11 bài 27 Sự khúc xạ ánh sáng Hiện tượng khúc xạ ánh sáng. - Định nghĩa Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là hiện tượng lệch phương gãy của các tia sáng khi xiên góc qua mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt khác nhau. - Giả sử môi trường 2 có chiết suất lớn hơn môi trường 1 thì \i> r\ - Ta có + SI tia tới, I điểm tới + IS' tia phản xạ + IR tia khúc xạ + NN' pháp tuyến của mặt phân cách + i góc tới, i' góc tới i=i’ + r góc khúc xạ Định luật khúc xạ ánh sáng - Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới và ở bên kia pháp tuyến so với tia tới. - Với 2 môi trường trong suốt nhất định, tỉ số giữa sin góc tới và sin góc khúc xạ là một hằng số. \\frac{sini}{sinr}\ = hằng số Chiết suất của môi trường Chiết suất tỉ đối - Tỉ số không đổi \\frac{sini}{sinr}\= \n_{21}\ trong hiện tượng khúc xạ được gọi là chiết suất tỉ đối \n_{21}\ của môi trường 2 chứa tia khúc xạ đối với môi trường 1 chứa tia tới - \n_{21}\ > 1 thì i > r môi trường khúc xạ chiết quang hơn môi trường tới tia khúc xạ gần pháp tuyến hơn tia tới. - \n_{21}\ 1\Rightarrow n_2> n_1\ môi trường 2 chiết quang hơn môi trường 1, \sin i> sin r\Rightarrow i> r\ - \n_{21}< 1\Rightarrow n_2< n_1\ môi trường 2 kém chiết quang hơn môi trường 1, \sin i< sin r\Rightarrow i< r\ - Hệ thức giữa chiết suất tỉ đối và vận tốc truyền ánh sáng trong các môi trường. \n=n_{21}=\frac{v_1}{v_2}\ - Chiết suất của một môi trường \n=\frac{c}{v}\ đều lớn hơn 1. + \c= vận tốc ánh sáng trong chân không. + v vận tốc ánh sáng trong môi trường có chiết suất n. - Định luật Khúc xạ ánh sáng có thể viết dưới dạng \n_1sini=n_2sinr\ Tính thuận nghịch trong sự truyền ánh sáng. - Ánh sáng truyền theo đường nào thì cũng truyền ngược lại theo đường đó. - Từ tính thuận nghịch ta suy ra \n_{21}=\frac{1}{n_{12}}\ Giáo án môn Sinh học học lớp 11 Giáo án môn Sinh học lớp 11 bài 26 Cảm ứng ở động vật được TimDapAnsưu tầm và giới thiệu để có thể chuẩn bị giáo án và bài giảng hiệu quả, giúp quý thầy cô tiết kiệm thời gian và công sức làm việc. Giáo án môn Sinh học 11 này được soạn phù hợp quy định Bộ Giáo dục và nội dung súc tích giúp học sinh dễ dàng hiểu bài học hơn. I. MỤC TIÊU BÀI HỌC. 1. Kiến thức Trình bày được khái niệm cảm ứng ở thực vật So sánh cảm ứng ở thực vật và cảm ứng ở động vật Sự tiến hoá của hệ thần kinh qua các nhóm sinh vật 2. Kĩ năng Rèn luyện kĩ năng quan sát, phân tích, so sánh. 3. Thái độ Vận dụng giải thích các hiện tượng thực tế. II. CHUẨN BỊ. 1. Giáo viên Giáo án, SGK, hình vẽ SGK. 2. Học sinh SGK, đọc trước bài học. III. TRONG TÂM BÀI HỌC Sự khác biệt giữa các kiểu cảm ứng ở các dạng động vật. IV. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG 1. Ổn định tổ chức lớp Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số. 2. Kiểm tra bài cũ. Thế nào là ứng động và hướng động? Sự giống và khác nhau giữa hướng động và ứng động? 3. Bài mới. Hoạt động của thầy và trò Nội dung ghi bảng * Hoạt động 1 Tìm hiểu khái niệm về cảm ứng ở động vật GV Yêu cầu HS nghiên cứu SGK trả lời câu hỏi + Thế nào là cảm ứng ở động vật? Cho ví dụ + Các khâu của cung phản xạ? HS Nghiên cứu SGK, thảo luận trả lời câu hỏi. GV Nhận xét, bổ sung → kết luận * Hoạt động 2 Tìm hiểu cảm ứng ở các nhóm động vật chưa có tổ chức thần kinh GV + Tại sao động vật đơn bào chưa có hệ thần kinh? Hình thức trả lời của chúng với kích thích? HS Nghiên cứu SGK, trả lời câu hỏi. GV Nhận xét, bổ sung → kết luận * Hoạt động 3 Tìm hiểu cảm ứng ở các nhóm động vật có tổ chức thần kinh. GV + Khi kích thích tại một điểm trên cơ thể thủy tức nó phản ứng lại kích thích như thế nào? + Phản ứng của thủy tức có phải là phản xạ không? Tại sao? HS Nghiên cứu SGK, thảo luận trả lời câu hỏi. GV Nhận xét, bổ sung → kết luận GV + Hệ thần kinh chuỗi hạch có ở những động vật nào? + Động vật có hệ thần kinh chuỗi hạch phản ứng lại kích thích của môi trường như thế nào? + Tại sao HTK dạng chuỗi hạch có thể trả lời cục bộ khi bị kích thích? + Việc hình thành đầu và hạch não có lợi như thế nào đối với sinh vật? HS Nghiên cứu SGK, thảo luận trả lời câu hỏi. GV Nhận xét, bổ sung → kết luận I. KHÁI NIỆM VỀ CẢM ỨNG ĐỘNG VẬT - Cảm ứng ở động vật là khả năng tiếp nhận kích thích và phản ứng với kích thích từ môi trường sống, đảm bảo cho sinh vật tồn tại và phát triển. - Cảm ứng ở động vật có tổ chức thần kinh nhờ 1 Cung phản xạ gồm + Bộ phận tiếp nhận kích thích. + Đường dẫn truyền vào. + Bộ phận phân tích và tổng hợp. + Đường dẫn truyền ra. + Bộ phận trả lời kích thích. II. CẢM ỨNG Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẠT CHƯA CÓ TỔ CHỨC THẦN KINH - Động vật Cơ thể đơn bào - Phản ứng lại kích thích bằng chuyển động cơ thể hoặc co rút chất nguyên sinh. III. CẢM ỨNG Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT CÓ TỔ CHỨC THẦN KINH 1. Cảm ứng ở động vật có tổ chức thần kinh dạng lưới. + Nhóm động vật đối xứng toả tròn thuộc ngành Ruột khoang. + Cấu tạo hệ thần kinh các tế bào thần kinh phân bố khắp cơ thể thành dạng lưới + Hình thức trả lời kích thích co rút toàn thân. 2. Cảm ứng ở nhóm động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch - Động vật Giun dẹp, giun tròn, chân khớp, côn trùng. - Cấu tạo chung + Các tế bào thần kinh tập trung thành hạch thần kinh. + Các hạch thần kinh nối với nhau bằng day thần kinh tạo thành chuỗi hạch thần kinh. - Hình thức hoạt động Mỗi hạch chỉ đạo một phần cơ thể-trả lời cục bộ. chủ yếu là phản xạ không điều kiện * Hoạt động 1 Tìm hiểu khái niệm về cảm ứng ở động vậtTT1 GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK trả lời câu hỏi+ Thế nào là cảm ứng ở động vật? Cho ví dụ+ Các khâu của cung phản xạ?TT2 HS nghiên cứu SGK, thảo luận trả lời câu GV nhận xét, bổ sung → kết luận* Hoạt động 2 Tìm hiểu cảm ứng ở các nhóm động vật chưa có tổ chức thần kinhTT1 GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK trả lời câu hỏi+ tại sao động vật đơn bào chưa có hệ thần kinh?+ Hình thức trả lời của chúng với kích thích?TT2 HS nghiên cứu SGK, thảo luận trả lời câu GV nhận xét, bổ sung → kết luận* Hoạt động 2 Tìm hiểu cảm ứng ở các nhóm động vật có tổ chức thần kinhTT1 GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK trả lời câu hỏi+ Tại sao nói hệ thần kinh của thuỷ tức là hệ thần kinh sơ khai?+ Khi kích thích tại một điểm trên cơ thể thủy tức nó phản ứng lại kích thích như thế nào?+ Phản ứng của thủy tức có phải là phản xạ không? Tại sao?TT2 HS nghiên cứu SGK, thảo luận trả lời câu GV nhận xét, bổ sung → kết luậnTT4 GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK trả lời câu hỏi+ Hệ thần kinh chuỗi hạch có ở những động vật nào?+ Động vật có hệ thần kinh chuỗi hạch phản ứng lại kích thích của môi trường như thế nào?+ Tại sao HTK dạng chuỗi hạch có thể trả lời cục bộ khi bị kích thích?+ Hệ thần kinh có xu hướng tập trung hay phân tán?+ Việc hình thành đầu và hạch não có lợi như thế nào đối với sinh vật?TT5 HS nghiên cứu SGK, thảo luận trả lời câu GV nhận xét, bổ sung → kết luậnI. KHÁI NIỆM VỀ CẢM ỨNG ĐỘNG VẬT+ Có cơ quan cảm ứng chuyên hoá hệ thần kinh- các tế bào làm nhiệm vụ cảm ứng - neuron+ Trả lời kích thích nhanh, chính xác, nhận biết và phân biệt được nhiều loại kích thích+ Hình thức Phản xạ* 1 Cung phản xạ gồm+ Thụ quan tiếp nhận kích thích+ Bộ phận phân tích kích thích+ Bộ phận trả lời kích thíchII. CẢM ỨNG Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẠT CHƯA CÓ TỔ CHỨC THẦN KINH+ Cơ thể đơn bào+ Tiếp nhận và trả lời kích thích hoá học và vật lý trực tiếp+ Hình thức Chuyển động cơ thể bằng co rút chất nguyên sinhIII. CẢM ỨNG Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT CÓ TỔ CHỨC THẦN KINH1. Cảm ứng ở động vật có tổ chức thần kinh dạng lưới+ Nhóm động vật đối xứng toả tròn, thuộc ruột khoang+ Cấu tạo hệ thần kinh các tế bào thần kinh phân bố khắp cơ thể thành dạng lưới+ Hình thức trả lời kích thích co rút toàn thân2. Cảm ứng ở nhóm động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch+ Đối tượng từ ruột khoang trở lên đến côn trùng+ Cấu tạo chung Các dây thần kinh tập trung theo chiều ngang và tập trung theo chiều dọc tạo nên các hạch thần kinh dạng bậc thang, dạng chuỗi hạch và dạng chuỗi hạch có hạch não.+ Hình thức hoạt động Mỗi hạch chỉ đạo một phần cơ thể. chủ yếu là phản xạ không điều kiện

sinh bài 26 lớp 11